Het kabinet Rutte II gaat fors ingrijpen in nieuwe en bestaande hypotheekcontracten. Wat verandert er voor mij als ik een hypotheek heb of wil nemen? EstatePlan legt het uit met antwoorden op 10 belangrijke vragen.
1. Kan ik straks nog steeds dezelfde hypotheek krijgen?
Ja, vanaf 1 januari 2013 veranderen de regels voor de hypotheekrenteaftrek. Dit betekent echter wel dat bepaalde hypotheken minder aantrekkelijk worden. In 2013 komen nieuwe hypotheken alleen voor aftrek in aanmerking als de lening tenminste annuïtair wordt afgelost in maximaal 30 jaar. Hypotheken waarbij consumenten pas aan het einde van de looptijd aflossen worden zonder de renteaftrek erg onaantrekkelijk.
2. Hoeveel mag ik straks lenen?
Het kabinet wil dat straks alleen nog geld kan worden geleend voor de aanschaf van het huis zelf. Daarmee volgt het afspraken uit het Lenteakkoord. De koperskosten mogen niet meer worden mee gefinancierd. Het maximale hypotheekbedrag wordt daartoe vanaf 2013 in zes gelijke jaarlijkse stappen teruggebracht van 106 procent naar 100 procent.
3. Wat voor gevolgen heeft dat voor mijn leenbedrag en of maandelijkse lasten?
U zult op zoek moeten naar minder dure huizen en bovendien ook minder kunnen lenen, omdat uw maandelijkse lasten hoger uitvallen. Bij een hypotheek van 225.000 euro en een rente van 5 procent over de 30-jarige looptijd is sprake van een nadeel van gemiddeld 1725 euro netto per jaar.
4. Worden de ingrepen van Rutte II beperkt tot nieuwe gevallen?
Nee, ook voor bestaande gevallen wordt de hypotheekrenteaftrek beperkt. Nu mag hypotheekrente tegen maximaal 52 procent worden afgetrokken, maar dat percentage wordt tussen 2014 en 2040 jaarlijks met 0,5 procentpunt verlaagd.
5. Wat betekent dit voor mijn bestaande hypotheek. Hoeveel ga ik meer betalen en wordt dit gecompenseerd?
Personen met hogere inkomens krijgen ieder jaar minder geld terug. Bij een hypotheek van 350.000 euro en een rente van 5 procent is dit nadeel in 2017 (dus na drie stapjes afbouw) reeds opgelopen tot 350 euro netto. Compensatie vindt plaats via verlening van de derde belastingschijf en verlaging van het tarief van de vierde schijf. Voor gezinnen met hoge hypotheken zal dit echter niet opwegen tegen het nadeel van de lagere aftrek.
Ook middeninkomens zullen minder hypotheekrenteaftrek ontvangen, omdat het tarief van de derde schijf voor de inkomstenbelasting omlaag zal gaan van 42 naar 38 procent. Iemand met een hypotheek van 200.000 euro tegen een rente van 5 procent ziet zijn maandelijkse rentelast met 33 euro stijgen.
6. Hoe zit het met mijn spaarhypotheek. Blijft mijn spaarsaldo onbelast?
Voor bestaande gevallen blijft er voor de kapitaalverzekering eigen woning een vrijstelling in box 1. Voor nieuwe gevallen wordt de fiscaal gunstige kapitaalverzekering (die het spaarbedrag bij de spaarhypotheek vrijstelt van belasting) afgeschaft. Zo wordt de spaarhypotheek fiscaal erg onaantrekkelijk.
7. Heeft dit gevolgen voor de huizenmarkt?
Ja, doordat starters minder kunnen lenen en het voor bestaande huizenbezitters lastiger wordt een groter huis te kopen zullen de huizenprijzen extra gaan dalen.
8. Hoe groot is die daling?
Als gevolg van het kabinetsbeleid kunnen de huizenprijzen met nog eens 6 tot 8 procent dalen (dus los van de ontwikkelingen op de woningmarkt zelf). Volgens het CPB drukken de maatregelen uit het Lenteakkoord de huizenprijzen in 2017 met 2,6 procent. De extra maatregelen uit het regeerakkoord zorgen daarnaast voor een daling van 5,3 procent.
9. Zijn er ook nog positieve maatregelen?
Ja, de overdrachtsbelasting die in 2010 tijdelijk van 6 naar 2 procent werd verlaagd blijft definitief op dit lagere niveau.
10. Wat doe ik met mijn restschuld als ik verhuis naar een huurhuis of andere koopwoning?
In het regeerakkoord is opgenomen dat de rente op restschulden voortaan maximaal 5 jaar aftrekbaar blijft. Veel gezinnen zullen er echter niet in slagen dit zo snel af te lossen.